Jak chronić know-how zawarte w plikach innych niż PDF?

Co jakiś czas spotykam się z dość trywialnym, wydawałoby się na pierwszy rzut ok problemem. Chodzi o bezpieczne udostępnianie plików z projektami. 

Kontekst jest następujący: 

Projektant (architekt, konstruktor, inżynier) tworzy projekt rozwiązania posługując się systemem X (np. CAD). 

Projekt ma potencjał na to, aby wykorzystać go wielokrotnie, również w innych zastosowaniach. 

 Projektant przekazuje go zamawiającemu, a ten z kolei – na etapie realizacji – wykonawcom, podwykonawcom itd. 

I tu pojawia się pytanie: 

 👉 Jak sprawić, aby dostęp do projektu miał tylko ten, dla kogo jest on przeznaczony? 

 Życie podsuwa różne pomysły: 

• Spakuję projekt do ZIP-a z hasłem, które wyślę osobnym kanałem (np. SMS-em) 
• Dział IT wystawi nam bezpiecznego FTP-a – dostęp będą mieli tylko ci, którym go udzielę 
• A może jakaś chmura – taka, co nie przeskanuje moich plików i nie wyuczy na nich swojego LLMa? 
• Inne… wygenerowane przez ChatGPT :-) 

Wszystkie te środki mają jednak tę słabość, że o ile pomagają kontrolować dostęp, to niekoniecznie już fakt, co się dzieje z projektem po jego pobraniu. 

A co, jeśli chcemy ograniczyć projekt: 

• terytorialnie, 
• czasowo, 
• ilościowo (np. liczby kopii)? 

 Tu z pomocą może przyjść inny mechanizm: 

 🔒 Szyfrowanie plików z projektem + mechanizmy licencyjne 

Każda aplikacja, która ma mieć dostęp do chronionych zasobów cyfrowych, musi mieć dostęp do licencji.

Licencję generuje twórca projektu, zgodnie ze swoimi wymaganiami. 

 ➡️ Tylko odbiorca posiadający licencję z odpowiednimi prawami będzie w stanie odczytać i przetwarzać dane. 

To rozwiązanie bardziej złożone, ale warte rozważenia wszędzie tam, gdzie zależy nam na monetyzacji naszego know-how.

 Bo wartość intelektualna jest po to, aby na niej zarabiać. 

Ale wróćmy jeszcze raz do powodów, dla których chcemy zabezpieczyć pliki generowane przez specjalistyczne oprogramowanie.

📌 Gdzie leży problem? 

Brak ochrony plików zawierających wartościowe know-how powoduje, że: 

• każdy, kto wejdzie w ich posiadanie, może je dowolnie powielać i wykorzystywać, 
• nie da się narzucić ograniczeń terytorialnych, czasowych, ilościowych, 
• wartość intelektualna jest praktycznie poza kontrolą właściciela. 

Zwykłe mechanizmy dostępu (ZIP z hasłem, chmura, VPN) pomagają w kontroli dostępu, ale nie zabezpieczają samego pliku po jego pobraniu. 

 Przykłady, gdzie ochrona ma kluczowe znaczenie: 

• Zestawy danych do trenowania modeli ML / AI – często nie są publiczne. 
• Opracowania i treści o istotnej wartości - publikacje (prawne, finansowe), płatne treści dla wąskiego grona odbiorców 
• Projekty CAD / CAM / EDA –  zawierają unikatowe dane projektowe i pomysły, np. projekty infrastruktury, obiektów strategicznych, projekty instalacji itp. 
• Pliki konfiguracyjne maszyn przemysłowych – często zawierają know-how producenta. 
• Modele FEM / CFD – mogą stanowić przewagę konkurencyjną w przemyśle. 
• Pliki wsadowe lub środowiska testowe dla urządzeń embedded – nierzadko zawierają autorski IP. 

💡 Czy ktoś już to robił? 

Pewną inspiracją może być tu SmartShalter. Oferuje on mechanizm zabezpieczania plików PDF poprzez ich szyfrowanie i licencjonowanie. Plik PDF można otworzyć tylko wtedy, gdy spełnione są warunki licencji (data ważności, liczba otwarć, obszar geograficzny itp.). 

Czy podobny mechanizm można zastosować dla innych plików?

Oczywiście!

🔧 Jak wdrożyć ochronę plików innych niż PDF? 

Pomysł polega na objęciu ochroną treści od momentu jej dystrybucji i pełnej kontroli nad dostępem do niej.  

Dostęp do treści: własna przeglądarka / plugin z integracją CodeMeter 

1. Tworzymy aplikację lub rozszerzenie do przeglądania danego typu pliku (np. przeglądarka modeli 3D, edytor danych). 
2. Integrujemy aplikację z biblioteką CodeMeter Core API lub CodeMeter Protection Suite. 
3. Każdorazowo, przed otwarciem pliku – aplikacja weryfikuje licencję i jeśli jest aktualna, plik jest odszyfrowywany. 
4. Zawartość pliku z chronionym know-how jest niedostępna poza środowiskiem działania aplikacji.  

 Zabezpieczenie treści: szyfrowanie i licencjonowanie 

1. Ochrona - autor bądź wydawca chronionej treści zabezpiecza ją przy pomocy aplikacji wykorzystującej bibliotekę CodeMeter 
2. Licencjonowanie 
   1. Warunki odczytu pliku z chronioną zawartością zdefiniowane są w licencji.  
   2. Licencja przypisywana jest do jednego z trzech typów kontenerów licencyjnych: CmCloud, CmDongle (klucz sprzętowy) lub CmActLicense (plik). 
3. Dystrybucja licencji ma miejsce tylko do kontenera licencyjnego, do którego ma dostęp dany użytkownik. 

W obu przypadkach CodeMeter pełni rolę strażnika dostępu, a my decydujemy, jakie są warunki licencyjne. 

 Argumenty za i przeciw 

🧠 Inne potencjalne zastosowania 

 Istnieje wiele miejsc, w których warto rozważyć ochronę treści udostępnianych na zewnątrz: 

• Ochrona danych pomiarowych z urządzeń laboratoryjnych / przemysłowych. 
• Zabezpieczanie raportów automatycznie generowanych przez systemy BI. 
• Dystrybucja materiałów szkoleniowych, gdzie dostęp jest limitowany licencją. 
• Ochrona modeli AI przed rewersem lub ekstrakcją przez konkurencję. 

📍 Podsumowanie: 

 Jeśli zależy nam na faktycznej ochronie plików zawierających know-how – nie tylko kontroli dostępu, ale też użycia – warto sięgnąć po rozwiązania DRM oparte o licencjonowanie. Opisane podejście wydaje się być uniwersale, z wykorzystaniem CodeMeter można je adaptować do niemal każdego formatu danych. Oczywiście wymaga to inwestycji w integrację, ale korzyści (kontrola IP, możliwość monetyzacji, ochrona przed nadużyciami) mogą ją szybko zrekompensować. 

🔐 Jak chronić know-how zawarte w plikach innych niż PDF?

Treści zawierające wartościowe know-how można zabezpieczać za pomocą własnej przeglądarki wykorzystującej mechanizmy szyfrowania CodeMeter

Janusz Hryszkiewicz